Święto Konstytucji 3 Maja

03.05.2020

3 maja 1791 r. na Zamku Królewskim w Warszawie Sejm Wielki uchwalił Konstytucję 3 maja - ustawę zasadniczą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli. Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie, a drugą – po konstytucji Stanów Zjednoczonych – spisaną ustawą zasadniczą na świecie. Jedenaście artykułów Konstytucji wprowadzało trójpodział władzy, monarchię dziedziczną, opiekę prawną nad chłopami i mieszczaństwem oraz znosiło liberum veto.

Jan Matejko, Konstytucja 3 Maja 1791 roku, 1891

Choć krótko po uchwaleniu ustawy zasadniczej Rzeczpospolita przestała istnieć na mapie, Konstytucja Majowa była przez lata symbolem wolności, dumy narodowej i patriotyzmu. Dokument ten jest przede wszystkim odzwierciedleniem tradycji niepodległościowych państwa polskiego. Mimo rozbiorów Polski, pamięć o drugiej w dziejach świata konstytucji narodowej, pomagała podtrzymywać polskie dążenia do niepodległości. Rocznice jej uchwalenia były zawsze upamiętniane przez znajdującą się pod zaborami polską ludność.

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Święto Konstytucji 3 Maja obchodzono jako najważniejsze święto państwowe. Było obchodzone przez cały okres międzywojenny.  Po zakończeniu wojny nie było uznawane za ważne przez władze komunistyczne. Zastąpiono je obchodami Święta 1 Maja, a w 1951 r. oficjalnie zniesiono. Dopiero przełom, jakim było powstanie „Solidarności”, sprawił, że 3 maja 1981 r. ponownie przywrócono świętowanie majowej konstytucji, a po zmianie ustroju od 1990 r. Święto Konstytucji 3 Maja należy ponownie do najważniejszych uroczyście obchodzonych polskich świąt.